nettime-nl: Exploding Cinema programma/Film Fest. Rotterdam

[femke wolting <femke@vpro.nl>]

PERSINFORMATIE
januari 1999

EXPLODING CINEMA 1999
Voor haar 25ste editie in 1996 creëerde het Film Festival Rotterdam met
Exploding Cinema een programma waarmee het festival naar de toekomst van
de cinema kijkt. Het festival geeft met dit programma rekenschap van een
toekomst die niet langer het exclusieve domein is van de traditionele
bioscoop. Het `filmische' speelt, dankzij de mogelijk-heden die de
digitalisering en de nieuwe media bieden, een grotere rol dan ooit in
andere kunstdisci-plines, zoals muziek, architectuur en beeldende kunst.
Cinema is een universele taal geworden die de visuele cultuur in zijn
geheel beïnvloedt en die wordt gebruikt in zowel digitale media, de
beeldende kunsten als in clubs en videogames. Exploding Cinema
onderzoekt al die nieuwe vormen van cinematografie en kijkt naar het
effect ervan op de cinema zoals wij die kennen.

Het Exploding Cinema programma van de komende festivaleditie bestaat uit
de volgende onderdelen;
1. MELTING MEDIA (installaties, muziek/media live events, panels)
2. THE DIGITAL NEW WAVE, een thema filmprogramma
3. Masterclass THE FUTURE OF THE SMALL SCREEN
4. CINEMA WITHOUT WALLS, de samenwerking met andere Rotterdamse
kunstinstellin-gen

1. MELTING MEDIA
`Every cultural expression from the worst, the best, from the most
elitist to the most popular, comes together in this digital universe
that links up in a giant, in a historical supertext, past and present,
and future manifestations of the communica-tive mind. By so doing, they
construct a new symbolic environment. They make virtuality our new
reality'.
Manuel Castells, The Rise of the Network Society, 1997

In een selectie van internetprojecten, installaties, games en een serie
lezingen en presentaties door kunstenaars en theoretici, zal Exploding
Cinema deze nieuwe belevingen en hybride 'media' onderzoeken. Het
programma brengt projecten en makers bij elkaar uit verschil-len-de
media en kunstdisciplines die aan 'experiences' werken, zoals film,
architectuur, games en het internet. Het programma Melting Media stelt
de vraag in welk opzicht zij verschillende gezichten zijn van dezelfde
beleving. In de live evenementen staan nieuwe collectieven centraal,
bestaande uit kunst- en mediamakers uit alle discipli-nes die
samenwerken in het creëren van totaalervaringen. Daarbij komen vragen
aan de orde als: hoe verschuift de rolverdeling tussen auteur en
publiek? Hebben deze makers en deze nieuwe vormen van inhoud een
weerslag op de oude media? Dit programma kwam tot stand met steun van
het Nederlands Fonds voor de Film en de Mondriaan Stichting.

Nieuwe vormen van cinema gemaakt door kunstenaars, nieuwe
* INSTALLATIES
1. SPEEDFLESH, een interactieve video-installatie van de Amerikaanse
kunstenares Judith Barry is een satire op de wegwerpcultuur en een
onderzoek naar de grenzen tussen het organische en het mechanische.
2. TURBULENT, een installatie van de Iraanse kunstenares Shirin Neshat,
onderzoekt de positie van vrouwen in de huidige Iraanse samenleving, en
stelt vragen over de rol van sekse in relatie tot cultuur en natuur.
3. Van de Britse cineast JOHN MAYBURY, vaak vergeleken met Derek Jarman,
vertoont het festival zijn eerste lange speelfilm  LOVE IS THE DEVIL
gebaseerd op het leven van Francis Bacon. Daarnaast wordt een
video-installatie van hem tentoonge-steld met een indrukwek-kend
overzicht van zijn oeuvre.
4. DISSEMINETION van Sawad Brooks en Beth Stryker, zie Transforming the
Documentary.
5. Tim MacMillans DEAD HORSE is een videoloop gemaakt met een Time-Slice
camera over de onoverbrugbare grens tussen leven en dood.
6. RAIN PIECE van Burt Barr brengt een ode aan een onverwoestbaar
onderdeel van de Amerikaanse cultuur; vrijende mensen in een auto,
‘making out’ en verwijst ook naar de typisch Amerikaanse roadmovie.
7. NIGHTWALKS, een samenwerking tussen het vernieuwende Britse
performance-ensemble Forced Entertainment en de kunstfotograaf Hugo
Glendinning, is een gefragmenteerde ontdekkingsreis door stedelijke
landschappen.

* THE EVERYDAY AS CINEMA EXPERIENCE
Op welke manier heeft het filmische invloed op het creëren van
totaalervaringen in de publieke ruimtes? Met onder meer Karen Daroff,
architecte van Daroff Design en gespeciali-seerd in het bouwen van
themaparken en -restaurants zoals het recent geopende Mars 2112 waarbij
het uit eten gaan wordt getransformeerd tot een reis naar Mars. De
socioloog Joseph Pine van het buro Strategic Horizons spreekt over The
Experience Economy; Work is Theatre & Every Business a Stage, zijn boek
dat in het voorjaar uitkomt. Aangezien bedrijven meer en meer handelen
in diensten in plaats van producten, zal volgens Pine de toekomst liggen
in het `stagen', het vormgeven van ervaringen in het dagelijks leven.
Hij zal ingaan op de theatrale aspecten van bijvoorbeeld Disney's
themaparken en het Hardrock Café.
Scott Bukatman spreekt over films als The Game, Pleasantville en Truman
Show waarin de wereld wordt getoond als themeparc of game en de
personages ronddolen in een gecontroleerde omgeving.

* REAL TIME LIVE
Op het Internet, waar de communicatie razendsnel plaatsvindt en webcams
de dagelijkse realiteit continu betrappen, heeft de term 'live' een
andere betekenis gekregen. Linda Stone, hoofd van de Virtual Worlds
Group van Microsoft, gaat in op de mogelijkheden die het Internet biedt
op het gebied van live communicatie. Zij ontwikkelt zogenaamde MUD
(Multi User Dimension) omgevingen, virtuele ontmoetings-plaatsen waar
mensen bij elkaar kunnen komen. Het bekende architectenduo Diller &
Scofidio (vorig jaar ook aanwezig op het festival met een aantal
installaties) presenteren hun project REFRESH, een reflectie op de
invloed van live video op het dagelijkse leven. Schrijver en professor
David Jay Bolter schreef een van de meest belangwekkende boeken over
digitale cultuur Remediations. . Zijn nieuwste boek Remediation schreef
hij samen met Richard Grusin en handelt over de manier waarop de nieuwe
digitale media als het Internet en virtual reality lenen van en
rivaliseren met oudere media als film, televisie en fotografie Bolter
gaat in op de veranderingen die de notie 'live' heeft ondergaan in de
nieuwe media.


* THE FUTURE OF THE INDEPENDENT MEDIA SPACE
Het Internet is door velen toegejuicht als een vrijplaats voor iedereen
die de wereld iets te melden heeft. De vrije distributie van ideeën,
niet gecontroleerd door machtige media-bedrijven, staat echter onder
druk.Stedensociologe en onderzoekster Saskia Sassen, schrijfster van
o.a. Global Cities, zal een lezing geven over het belang van de publieke
digitale ruimte en de bedreiging daarvan door geprivatiseerde
commerciële netwerken van de financiële wereld. Daarnaast geeft Mongrel,
een Brits collectief van kunstenaars, activisten en nieuwe mediamakers
een presentatie van hun werk. Mongrel houdt zich bezig met het creëren
van een thuis voor zwarte cultuur op het Internet. Zij maakten onder
meer een zoekmachine waarin ze niet alleen zwarte cultuur zichtbaar
maken op het Internet, maar ook commentaar geven op de bestaande,
blanke, netcultuur van bedrijven en kunstinstellingen.

* REINVENTING ANIMATION
Zowel bij grote filmstudio's als onafhankelijke makers bloeit de
animatie op, zowel als expressiemedium als ter overbrenging van
informatie. Walt Disney bewees al dat de kracht van de karakters uit
animatiefilms verder reikt dan de bioscoop alleen. Graphic novels,
videogames, on-line manga en interactieve animaties zijn slechts enkele
hedendaag-se vormen. Dit jaar werden voor het eerst
animatiefilmfesti-vals op het net georganiseerd. Het programma toont een
aantal van deze nieuwe vormen van animatie. Met onder meer een
presentatie van één van de meest toonaangevende ontwerpers op het gebied
van digitale media, Peter Girardi, die met zijn ontwerpbureau Funny
Garbage technologisch en artistiek hoogstaande produkties maakt. En met
Koji Morimoto, animator van Akira en Memories, die een nieuwe
animatieserie gemaakt voor het internet toont.

* TRANSFORMING THE DOCUMENTARY
Net zoals de speelfilm beïnvloed wordt door de nieuwe media, verandert
ook de documentaire. Welke documentairevormen ontstaan op de grens van
bestaande en nieuwe media, en hoe verandert de rol van het publiek bij
het ondergaan van deze documentaire ervaringen?
Sawad Brooks is een kunstenaar en software designer wiens nieuwste
website/in-stal-latie DISSEMINETION  getoond zal worden. Op deze website
kunnen bezoekers hun persoonlijke verhalen achterlaten, die tezamen een
deel van de geschiedenis weergeven. Op deze wijze worden verhalen
verzameld die anders nooit zouden voortbestaaan, omdat ze uit het
geheugen verdwijnen. Multimedia-kunstenaar en filmmaker Douglas Gayeton
geeft een presentatie van zijn laatste project WAKING HOURS waarbij 24
jongeren uit 24 plaatsen in Los Angeles (van Beverly Hills tot
daklozencentra in South Central) samen werkten in het maken van een
online documentaire. De documentaire bleek zo'n succes dat er een
vervolg komt op televisie. Het Berlijnse collectief Art + Com toont hun
internetdatabase waarbij de gebruiker door tijd en ruimte van de stad
Berlijn kan reizen.

* THE DRAMATIC EXPERIENCE
Terwijl Hollywood steeds minder aandacht schenkt aan de ontwikkeling van
narratieve structuren, maar zich juist richt op effecten en meeslepende
beelden, wordt het verhaal getransformeerd en opnieuw uitgevonden in de
interactieve media. Vragen daarbij zijn o.a.; Hoe verschuift de balans
tussen auteur en publiek en is het mogelijk van het publiek een
co-auteur te maken?  Multimedia-kunstenaar Alex Mayhew demonstreert
CEREMONY OF INNOCEN-CE, gebaseerd op de populaire Griffin and
Sabine-trilogie van schrijver Nick Bantock. Schrijfster, regisseur en
producent Ayelet Sela presenteert haar project, HOMICIDE: SECOND SHIFT,
één van de eerste speciaal voor het Internet ontwikkelde series. Het is
een interactief drama, waarbij het publiek een rol krijgt toebedeeld als
detective. Eric Loyer van toonaangevende Razorfish spreekt over gebruik
van dynamische interfaces in vormgeven van interactieve vertellingen.

*LARA CROFT AND FANS AS DESKTOP MOVIE DIRECTORS
Internet biedt fans de mogelijkheid op zeer actieve - en manipulatieve -
wijze met de door hen aanbeden acteurs, films of tv series bezig te
zijn. Makers van illegale fansites, zoals Southpark en Pulp Fiction,
laten zien hoe zij het narratieve en de spelelementen vermengen in het
spelen met karakters uit de series. Lora White, host van de Southpark
community van het Amerikaanse Miningco.com, zal ingaan op de manier
waarop fans de inhoud van de serie samplen, op copyrights en op de
achterliggende vraag: wie is eigenaar van media in het digitale
tijdperk: de auteur, de distributeur of de gebruiker. Keith Boesky,
president van Eidos games en rechthebbende van de virtuele ster Lara
Croft, is aanwezig om zijn strategie toe te lichten met betrekking tot
copyright en het uitsmeren van een mediaconcept over zoveel mogelijke
platforms, van games tot speelgoed.

THE COLLECTIVE EXPERIENCE; Muziekoptredens
Een generatie van kunstenaars en mediamakers lijkt op te staan die alle
kunstvormen in zich verenigt. Vertrouwd met de computer als medium,
maken zij niet langer onderscheid tussen disciplines als media,
architectuur, mode en grafisch ontwerpen. In plaats van naar buiten te
treden als enkele auteur, stellen zij het collectief centraal. In een
serie live media-events en concerten worden een aantal van deze groepen
uitgenodigd die zichzelf uitdrukkelijk presenteren als collectief, of
die op nieuwe manieren samenwerken en zo nieuwe totaalervaringen
creëren.
* Wiggle is een band waarvan de leden elkaar nog nooit ontmoet hebben.
Dit jaar namen zijn hun eerste cd op, door audiofiles heen en weer te
zenden via het Internet. Ook treden zij op, in Rotterdam zal het Japanse
lid (tevens componist van soundtracks van onder meer TETSUO 2 en TOKYO
FIST) aanwezig zijn, terwijl het Australische bandlid via het Internet
te zien en te horen is. Tijdens het festival zullen zij ook optreden met
de film BULLET BALLET die in het festival in première gaat en waarvoor
zij de sound-track componeerden.
* DHS is een technoformatie van het muziek/video collectief H-Gun uit
Chicago, dat bestaat uit grafisch ontwerpers, muzikanten en filmmakers.
Ze maken muziek, films, videoclips etc. en zullen tijdens het festival
een avond verzorgen samen met Jack Dangers van Meat Beat Manifesto.
* Club Voyeur (Reality-vj) gaat over kijken en bekeken worden. De
toeschouwer moet de voorstelling verlaten met het dubieuze gevoel
enerzijds iets prikkelends te hebben meegemaakt, anderzijds ongewenst
deelgenoot te zijn geworden van andermans intimiteiten. Club Voyeur is
een samenwerking tussen film en video/theatermakers en muzikanten,
namelijk Human Beings (muziek), Boris Everts & Oskar Luyer (regie),
Jerry Goossens (tekst) en Rob Zimmermann van de Dogtroep (special
effects).
Richie Hawtin
Richie Hawtin wordt over de hele wereld erkend als een pionier op
technogebied. In 1990 begon hij in Detroit het platenlabel Plus 8, waar
hij onder de namen Plastikman en F.U.S.E. verschillende cd's uitbracht
met een nadruk op de atmosferische en experimentele kant van techno.
Vorig jaar richtte Hawtin een nieuw label op, MINUS, dat onderdak moet
bieden aan zijn uiteenlopende projecten, waaronder een samenwerking met
computeranimatoren en grafisch ontwerpers. Met hen treedt hij op in het
festival.


 2. THE DIGITAL NEW WAVE, een thema filmprogramma
In het themaprogramma The Digital New Wave onderzoeken we hoe de cinema
zoals we die kennen, verandert onder invloed van digitale technologieën.
Het is een verkenning van een nieuwe esthetiek en narratieve vormen die
lijken te ontstaan door gebruik te maken van digitale technieken. Een
filmmaker kan individuele beelden of zelfs hele scènes wijzigen met
behulp van een digitaal schilderprogramma; hij kan gedigitaliseerde
filmbeelden knippen, verbuigen, uitrekken en aaneenrijgen tot iets dat
fotografisch volkomen geloofwaardig is, met dat verschil dat het nooit
als zodanig werd gefilmd.
De volgende onderdelen zijn te onderscheiden in het programma:
1. Up, Close and Personal; een serie persoonlijke en intieme
documentai-res gemaakt met de kleine DV consumentencamera. Eén van de
hoogtepunten is FISHTANK van de Engelse fotograaf Peter Billingham,
waarin hij zijn familie op indringende wijze filmt.
2. Graphic Cinema toont films die laten zien hoe het vermengen van
grafische elementen, animatie, video en tekst steeds belangrijker wordt.
Dit is te zien in bijvoorbeeld de film The Falconer en in de
openingssequenties van grafisch ontwerper Kyle Cooper, die met zijn
bureau Imaginary Forces de titels van meer dan tachtig films maakte
waaronder SEVEN en DRMOREAU.
3. Silicon Cinema is een programma-onderdeel dat de invloed van digitale
technologieën toont op de Hollywood cinema. De film A BUG'S LIFE zal
tijdens het festival in première gaan, en er worden presentaties
gehouden door digitale effectregisseurs zoals Leo Hourvitz (A BUG'S
LIFE) en Darren Hollings (ARMAGEDDON, MISSION TO MARS).
Daarnaast toont het festival verschillende premières van speelfilms
gemaakt met digitale technieken zoals FESTEN van Thomas Vinterberg, BOOK
OF LIFE van Hal Hartley en FEAR AND LOATHING IN LAS VEGAS van Terry
Gilliam. De film THE LAST BROADCAST zal per satelliet worden
gedistribueerd en geprojecteerd in de Pathé bioscoop.

3. Masterclass THE FUTURE OF THE SMALL SCREEN
Als een vervolg op de lezingen- en presentatiereeks THE FUTURE OF THE
SMALL SCREEN in 1998 organiseert het festival i.s.m. het
Stimulerings-fonds voor Nederlandse Culturele Omroepprodukties een
masterclass, bedoeld voor film-, televisie en nieuwe media makers. Van
25 tot 31 januari zullen de deelnemers gezamenlijk de nieuwe creatieve
mogelijkheden onderzoeken, die de opkomst van digitale media en
interactiviteit met zich meebrengt. Onder leiding van gerenom-meerde
docenten zoals Marsha Kinder (Annenberg Institute for Communication),
Glenn Kaino en Douglas Gayeton zullen vernieuwende program-maconcepten
ontwikkeld worden voor Internet en televisie. De presentatie vindt
plaats op zondag 31 januari tijdens het festival.

4. CINEMA WITHOUT WALLS
De succesvolle en inspirerende samenwerking met andere Rot-ter-damse
kunstinstel-lin-gen wordt voortgezet. Museum Boymans van Beuningen
presenteert tijdens het festival een tentoonstelling van filmaffiches
van de Thaise kunstenaars Navin Rawanchiakul en Rirkrit Tiravanija. De
Rotterdamse filmmaakster Marieke van der Lippe zal een film op de toren
van het museum projecteren. Tevens exposeert het museum werk van de
Belgische kunstenaar Marcel Broodthaers, waaronder zijn installatie
SECTION CINÉMA DE MUSÉE D'ART MODERNE.
Tijdens het festival presenteert het Centrum voor hedendaagse kunst
Witte de With het project FROM/TO van de Amerikaan Fareed Armaly, waarin
verschillende typen media worden gecombineerd om de Palestijnse kwestie
te belichten.Het NAI, Nederlands Architectuur Instituut, organiseert
i.s.m. het festival een programma rond de animatiefilmer, kunstenaar en
theatermaker William Kentridge, dat o.a. zal bestaan uit een expositie
van zijn tekeningen en een filmprogramma

Actuele informatie over het festival is beschikbaar via de festival-site
op Internet: www.iffrotterdam.nl. De digitale catalogus met informatie
over alle films is online op het Internet vanaf half januari. Het
programma verschijnt in druk op vrijdag 22 januari als bijlage van de
Volkskrant.

Noot voor de redactie:
Voor meer informatie kunt u contact opnemen met de persvoorlichters van
het festival, Juliette Jansen en Anita Németh, tel 010-8909090, fax:
010-8909091,  e-mail iffr@luna.nl







--
* Verspreid via nettime-nl. Commercieel gebruik niet toegestaan zonder
* toestemming. <nettime-nl> is een gesloten en gemodereerde mailinglist
* over net-kritiek. Meer info: list@dds.nl met 'info nettime-nl' in de
* tekst v/d email. Archief: http://www.factory.org/nettime-nl. Contact:
* nettime-nl-owner@dds.nl. Int. editie: http://www.desk.nl/~nettime.